Na de coronapandemie, een epidemie van bijziendheid?

Bijziendheid of myopie is een refractie-afwijking van het oog. Lichtstralen afkomstig van een veraf gelegen voorwerp vormen een beeld voor het netvlies, in plaats van op het netvlies. Bijgevolg wordt het beeld wazig waargenomen. Dit is te wijten aan enerzijds een te sterke breekkracht van het oog en anderzijds een te lang oog.

We gaan er wat dieper op in.

CORRIGEREN VAN BIJZIENDHEID

Bijziendheid kan gecorrigeerd worden met een bril of contactlenzen met een negatieve sterkte doordat voorwerpen gelegen op een verre afstand terug scherp gezien kunnen worden. Deze correctie heeft echter geen invloed op de lengte van de oogbol.

Een te lang oog kan echter ernstige problemen op lange termijn veroorzaken. Denk hierbij aan netvliesloslatingen, bloedingen van het netvlies, glaucoom en cataract die kunnen leiden tot ernstige of blijvende slechtziendheid. Het risico op deze oogaandoeningen verhoogt bij hoge myopie, met andere woorden een bijziendheid van minstens – 6.00 dioptrie.

De risico’s nemen niet af na refractieve chirurgie aangezien deze ingrepen geen invloed hebben op de lengte van het oog.

BIJ WIE KOMT BIJZIENDHEID HET MEESTE VOOR?

Bijziendheid ontstaat meestal op jonge leeftijd van 6 tot 12 jaar aangezien het oog op die leeftijd nog volop aan het groeien is. De oorzaak is grotendeels erfelijk bepaald, maar ook omgevingsfactoren spelen een niet onbelangrijke rol.

Zo is de invloed van nabijwerk (lezen in een boek, smartphone-, tablet- en computergebruik) op bijziendheid reeds in meerdere studies aangetoond. Denk hierbij aan de Joodse cultuur waarbij vooral jongens gestimuleerd werden om te studeren. Het verschil in prevalentie van myopie was hier dan ook duidelijk aanwezig: bijziendheid kwam veel meer voor bij jongens dan bij meisjes.

IMPACT CORONAPANDEMIE OP BIJZIENDHEID

De laatste jaren is er een toename van het aantal uren nabijwerk per dag bij kinderen en jongeren opgemerkt met bijgevolg een toenemende incidentie van myopie. De focus wordt verlegd naar dichtbij waardoor veraf gelegen voorwerpen niet meer scherp gezien worden.

Aangezien de coronapandemie een volledige omschakeling naar digitaal leren en studeren teweegbracht, zijn vele oogartsen en optometristen bezorgd voor de sterke toename van bijziendheid bij kinderen die dit zal teweegbrengen. Hoe jonger de leeftijd waarop myopie ontstaat, hoe erger de afwijking en bijgevolg hoe hoger het risico op slechtziendheid op latere leeftijd.

Digitaal leren gebeurt op een korte werkafstand. De constante focus nabij leidt tot een toename van de lengte van het oog. Schermgebruik heeft een bijkomend nadeel. Tijdens het turen naar een scherm daalt de knipperfrequentie wat kan leiden tot droge ogen. Andere symptomen van te veel nabijwerk zijn irritatie, vermoeide ogen en regelmatig wrijven in de ogen. Dit laatst vermelde symptoom kan gemakkelijk geobserveerd worden door de ouders

BESCHERMING TEGEN MYOPIE

Om het ontstaan en de progressie van myopie te verminderen, is het dus van belang om tijdig de focus te verleggen. Daarom werd de 20-20-2 regel in het leven geroepen. Deze regel roept op om iedere 20 minuten de ogen gedurende 20 seconden te rusten door op een afstand van minstens 2 meter te kijken. Daarbij wordt ook sterk aangeraden om kinderen minstens 2 uur per dag buiten te laten spelen.

Tijd buiten doorbrengen is namelijk een belangrijke bescherming tegen myopie. De focus ligt bij het buitenspelen niet meer op een korte afstand voor het oog, maar veraf. Bovendien vertraagt de blootstelling aan buitenlicht de groei van de oogbol en dus ook de achteruitgang van het oog. Pauzes buiten doorbrengen is dus zeker een must.

Andere praktische tips om de visuele hygiëne tijdens nabijwerk te verbeteren zijn onder meer het voorzien van voldoende (dag)licht. Plaats daarom de werktafel bij voorkeur in de nabijheid van een raam. Op deze manier kan er bovendien sneller naar buiten gekeken worden op grote afstand voor het toepassen van de 20-20-2 regel.

Lezen en werken op een scherm in het donker wordt ten sterkste afgeraden. Het schermlicht mag trouwens niet te fel en niet te donker zijn. Probeer het boek en het scherm niet dichter tegen het oog te brengen dan 30 centimeter. Een boek lezen in bed wordt dan ook niet aangeraden omwille van te weinig licht en een te korte leesafstand.

De groei van de oogbol kan eventueel ook medicamenteus afgeremd worden aan de hand van oogdruppels met atropine, een geneesmiddel die de groei van het oog afremt. Over de exacte werking is er echter nog te weinig bekend.

Een jaarlijks nazicht bij de oogarts is aangewezen om het ontstaan van bijziendheid vroegtijdig op te sporen en de progressie ervan op te volgen.

Tot slot: probeer bijziendheid te voorkomen in plaats van te genezen!