MACULADEGENERATIE

Het netvlies bestaat uit verschillende lagen die erg nauw tegen elkaar liggen. Door deze nauwe samenwerking zijn we normaal gezien in staat goed te zien.

Bij patiënten met de droge vorm van leeftijdsgebonden maculadegeneratie zal de laag die we ‘het pigmentepitheel’ noemen van kwaliteit verminderen, en los komen te liggen van de andere lagen. Hierdoor kan de kwaliteit van het zicht afnemen. Vele patiënten beseffen niet eens dat er een probleem is, totdat hun centrale zicht geleidelijk vermindert, of totdat wij een probleem ontdekken tijdens een routine oogcontrole.

Dit is een ‘Amslerkaart’. Het is een eenvoudige test die je kan gebruiken om veranderingen in je centrale zicht zo snel mogelijk op te kunnen merken. Hoe gebruik je deze tekst het best thuis ? Zet je neer in een goed verlichte ruimte, en houd de amslerkaart op een comfortabele afstand. Indien je een leesbril moet dragen, zet deze dan op. Bedek 1 oog, en zie naar het punt in het midden van het rooster. Terwijl je naar dit punt blijft zien, vraag je dan af of de horizontale en verticale lijntjes net rondom dit punt mooi recht verlopen. Indien je een kronkelende lijn zou waarnemen, of indien je vlekken of donkere zones zou zien, kan dit betekenen dat er iets mis is. Contacteer in dat geval onmiddellijk uw oogarts. Nadien dient te test herhaald te worden met het andere oog.

Vele mensen ontwikkelen leeftijdsgebonden maculadegeneratie wanneer ze ouder worden. In de meeste gevallen is de aandoening weinig uitgesproken, met amper invloed op het zicht. In dit stadium is nog geen behandeling nodig. Wel noodzakelijk zijn de regelmatige controles met de Amslerkaart, om een beginnende toename onmiddellijk te kunnen noteren. Indien er immers veranderingen optreden op de amslerkaart, kan dit een voorteken zijn van de evolutie naar de natte of exsudatieve vorm van ouderdomsgebonden maculadegeneratie. Een vroegtijdige diagnose van deze vorm is uiterst belangrijk.

Bij deze vorm zien we de groei van abnormale bloedvaten tussen de verschillende lagen van het netvlies net onder de gele vlek of macula. Doorheen de wand van deze bloedvaten lekt er vocht, waardoor het centrale zicht nog meer wordt aangetast. 10 % van alle patiënten met leeftijdsgebonden maculopathie vertonen de natte vorm.

Waarschijnlijk de allerbelangrijkste factor bij de behandeling van deze vorm is de vroegtijdige ontdekking ervan.
Wij benadrukken nogmaals het belang van het gebruik van de Amslerkaart op regelmatige tijdstippen om deze vorm zo snel mogelijk te ontdekken. Zodra we een probleem vermoeden, gebruiken we een diagnostische techniek, genaamd ‘fluorescentie-angiografie’ of kortweg ‘fluo’ om te kunnen ontdekken wat er zich afspeelt tussen de verschillende lagen van het netvlies.

Een gekleurde vloeistof wordt geïnjecteerd in een bloedvat van de arm. Deze kleurstof gaat via de bloedbaan naar de bloedvaten van het oog. Deze bloedvaten kleuren op hun beurt aan, waarna ze worden gefotografeerd met een speciale digitale camera. Deze beelden kunnen ons een idee geven over wat er gaande is, en waar het zich juist afspeelt. Hierdoor kunnen we een behandelingsplan trachten op te stellen.

Voor sommige patiënten met de natte vorm van leeftijdsgebonden maculopathie is er een behandeling mogelijk. Een werkelijke definitieve oplossing is dit niet altijd, doch de verdere groei van bloedvaten kan vaak afgeremd worden. Indien dit stadium niet tijdig ontdekt en behandeld wordt, zal dit vaak leiden tot ernstige aantasting van het centrale zicht.

Indien de abnormale bloedvaten niet vlak onder de gele vlek aanwezig zijn, kunnen we ze eventueel trachten te behandelen met de standaard argonlaser. Ondanks dat het erg belangrijk is de bloedvaten zo snel mogelijk te behandelen, kan deze behandeling op zich soms bijkomend verlies van zicht met zich meebrengen.

Bij de behandeling van de natte vorm van leeftijdsgebonden maculopathie is het belangrijk te begrijpen dat een verbetering van het zicht in vele gevallen niet meer mogelijk is. We kunnen echter wél trachten het aanwezige zicht op zijn minst te bewaren.

De helft van de patiënten die een behandeling ondergingen voor de natte vorm van leeftijdsgebonden maculopathie hebben binnen de 3 tot 5 jaar opnieuw een behandeling nodig.

Intravitreale injecties

Sinds enige tijd worden er door de “American Academy of Ophthalmology” (zie Ref.) intravitreale (in het oogglasvocht; achterste gelei-achtig deel van het oog) inspuitingen aangeraden om toestanden vergelijkbaar aan de toestand waaraan U lijdt – zoals – nieuwvorming van bloedvaten in het oogvochtvlies – oedeem of vochtopstapeling in het netvlies – oudersdomsgebonden maculaire degeneratie (ARMD) – retinale pigmentepitheelloslatingen, netvliesafwijkingen ten gevolge van diabetes en vergelijkbare toestanden – te behandelen.

Deze nieuwe behandelingsmethode geeft in een belangrijk aantal gevallen waarvoor tot hiertoe geen behandeling mogelijk was spectaculaire resultaten. Soms moet deze behandeling na 1 tot enkele maanden verschillende malen worden herhaald. Soms wordt deze behandeling ook toegepast in combinatie met PDT of Panretinale of Focale Argon laser behandeling.

Verschillende producten – en dit in functie van de afwijking van uw oog – worden hiervoor gebruikt. Deze producten zijn werkzaam door het feit dat zij de abnormale vaatnieuwvorming in de choroidea, veroorzaakt door VEGF – vasculare endotheliale groeifactoren – inhiberen door hun anti VEGF effect. Er zijn nochtans geen alternatieven (er bestaat geen andere behandeling) en het is bewezen dat de aandoening waaraan U lijdt, hierdoor best kan worden behandeld en is niet vergoed door het ziekenfonds.

De risico’s van zulk een intravitrale inspuiting zijn beperkt, maar bestaan – intraoculaire infectie 1/2.000 – cataractvorming (1/1.000) – algemene nevenwerkingen (trombo-embolische toestanden) – oogdrukstijging (zelden en meestal voorbijgaand) – netvliesloslating en glasvochtbloeding (uiterst zelden). Al deze eventuele verwikkelingen kunnen wel worden behandeld, wanneer hiervoor een noodzaak zou zijn.

Hoe verloopt zulk een inspuiting?

U voorziet, de dag zelf, een verblijf van maximaal twee uur: met voorbereiding, behandeling zelf, en nacontrole na één uur. De inspuiting zelf is van korte duur en niet echt pijnlijk, hoogstens voelt U een klein prikje. Daarna kan U gedurende één tot enkele (2-3) dagen zwarte of witte bewegende vlokken of ballen gewaarworden in het oog. Na één uur wordt Uw oogdruk gecontroleerd. Gedurende 5 dagen na de behandeling dient u 4x/dag Trafloxal (ontsmetting) in te druppelen. Enkele weken na de behandeling wordt Uw oog onderzocht en wordt een OCT-scan uitgevoerd om het effect te evalueren.